De groeiende plasticvervuiling is een van de grootste milieuproblemen in de wereld. Omdat recyclen van plastic ingewikkeld en duur is, gebeurt dat nog te weinig. De Nederlandse startup Upp! heeft een revolutionaire oplossing gevonden die binnenkort wordt toegepast in proeffabrieken in Nederland en Indonesië.
Grondlegger Jan Jaap Folmer verbaasde zich er vijf jaar geleden over hoe weinig plastic afval gerecycled wordt. “We scheiden in Nederland amper 30 procent van ons plastic en daarvan wordt effectief 50 procent gerecycled. De rest wordt geëxporteerd naar het buitenland, waar het grootste deel toch wordt verbrand. Er kan echt veel meer dan er nu gedaan wordt”, zegt hij. Die gedachte was de start van Upp!
Dikke plasticlaag in zee
Wereldwijd liggen die percentages nog lager: 14 procent wordt gescheiden ingezameld en slechts 5 procent wordt gerecycled. Folmer zag de gevolgen in de jaren dat hij in Azië woonde en reisde, met name in Vietnam. In die landen wordt afval nauwelijks ingezameld of gescheiden. “Op de stranden van Bali en Vietnam zie je eerst een meter dikke laag drijvend plastic, voordat je de blauwe zee kan zien. In Vietnam wordt in dorpen elke ochtend plastic verbrand. Dat is zo giftig als de pest voor de inwoners. Het is verschrikkelijk.”
Baanbrekende technologie
Folmer werkte op drie verschillende continenten in olie en kunststoffen en zag met eigen ogen welke impact deze industrieën op de planeet hebben. Hij ziet zichzelf nu als een changemaker en maakte het zijn missie om plastic te recyclen in een circulaire loop zonder afval. Daarvoor gebruikt hij baanbrekende technologie van het Australische bedrijf PlasTech Recycling. Dat bedrijf heeft een machine ontwikkeld die ongesorteerd, ongewassen en onversnipperd gemengd plastic op een kosten- en energiebesparende manier kan verwerken. Dat is voor de meeste afvalbedrijven nu nog onmogelijk.
Kunststof planken voor isolatie
Het probleem is dat verschillende soorten plastic zoals zakjes, landbouwzeil, melkpakken of harde bakjes allemaal een ander smeltpunt hebben. In de mix- en smeltinstallatie van PlasTech wordt al het plastic tegen een ronddraaiende drum met gaatjes aan geperst. Op het moment dat een stuk plastic zijn smeltpunt heeft bereikt, gaat het door het gaatje heen. Daardoor ontstaat een homogene grondstof die door de machine wordt verwerkt tot kunststof palen en planken van hoge kwaliteit. Die kunnen gebruikt wordt voor het isoleren van woningen en gebouwen, voor straatmeubilair, beschoeiing en tal van andere toepassingen. “We maken dus geen korrels, want die moet je dan weer verwarmen om er iets van te maken en dat kost twee keer zoveel energie”, zegt Folmer.
De installatie van Plastech die alle soorten plastic kan verwerken | Credit: PlasTech Recycling
Copy-paste
Upp! is een soort projectontwikkelaar die alle partijen, van financiering tot technologie, bij elkaar brengt. Doel van het bedrijf is onder meer om 250.000 ton plastic te recyclen in meer dan vijf landen. In Nederland zet hij in de Eemshaven een testfabriek op met de Australisch-Nederlandse Joint-Venture Uppact. Ook in de Indonesische stad Surabaya is hij bezig met lokale partijen een proeffabriek te bouwen. Dat duurt al jaren, mede omdat de financiering in de beginfase veel tijd kost. In de tweede helft van dit jaar moet de fabriek gaan draaien. Het project wordt gefinancierd door de Alliance to end plastic waste, waar grote plasticproducenten als BASF, Dow en Total lid van zijn. Andere landen staan nog in de wacht. “Als de fabriek in Surabaya goed werkt dan is het in feite copy-paste naar Vietnam en andere landen”, zegt Folmer.
Kijk hier naar de uitleg hoe de installatie werkt:
